سیدالساجدین

امام سجاد ـ عليه السّلام ـ ثمرة درختي است كه در زمين پاك طيب و طاهر نشو و نما يافته. در آغوش ولايت و امامت رشد كرده از نبوت شير نوشيده و از چشمه سار ولايت سيراب گشته است.
حوادث كودكي امام سجاد ـ عليه السّلام ـ در تاريخ بسيار كم نقل شده است كه مي‎توان به چند مورد اشاره كرد:
الف) از دست دادن مادر در همان ابتداي تولد كه مسعودي در اثبات الوصيه مي‎نويسد: شهربانو در تولد امام زين العابدين اولين حمل او در حال نفاس در گذشت»[1]
ب) سفارش اميرالمؤمينن علي ـ عليه السّلام ـ به امام سجاد در زمان كودكي نسبت به ودايع امامت.
وقتيكه اميرالمؤمنين ـ عليه السّلام ـ توسط ابن ملجم ضربت خورد حضرت با آن حال مواريث انبياء را در حضور همه فرزندان خود به امام حسن ـ عليه السّلام ـ داد و فرمود او به حسين بدهد و در اين موقع علي بن الحسين سجاد سه ساله بود كه حضرت امير دست سيد سجاد را گرفت و فرمود: پيغمبر خدا وصيت فرمود كه تو ودايع، امامت را پس از خود به فرزندت محمد باقر بدهي و از طرف من او را سلام برساني.[2]
سيدالشهداء در حين حركت به كربلا مواريث انبياء را به ام‎سلمه به امانت سپرد، فرمود پس از من اين ودايع را به فرزندم علي زين العابدين بسيار و ام‎سلمه هم چنين كرد»[3].
ج) زندگي كردن امام سجاد ـ عليه السّلام ـ به مدت 2 سال با جدّش اميرالمؤمنين علي ـ عليه السّلام ـ»[4]
د) عبادت و سجده زياد از همان ابتداي كودكي.
هـ.) درك دوران امامت سه امام معصوم و تربيت در كنار آنها

[1] . مسعودي، اثبات الوصية، چاپ نجف، بي‎تا ص 143.
[2] . سليم بن قيس هلالي، كتاب سليم، انتشارات الهادي قم: 1415ق، ص 924، حديث 69.
[3] . تقة الاسلام كليني، الكافي، داراكتب الاسلاميه تهران، 1365ش، ج 1، ص 304.
[4] . شيخ مفيد، الارشاد، پيشين، 1413 ق، ج 2، ص 137.

در یکی از روزهای سخت و در عین حال با برکت حکومت امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام ، در منزل فرزندش امام حسین علیه السلام کودکی دیده به جهان گشود که سال ها پیش رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم مژده تولّد او را داده و در توصیف او فرموده بودند: خداوند متعال او را سید عابدان و زینت دوستان خدا خوانده است. گویی هم اینک او را می بینم که در روز قیامت در بین صف ها شاد و سربلند و خرامان در رفت و آمد است». امام علی علیه السلام چون مادر او، شهربانو، را به همسری امام حسین علیه السلام درآوردند، به آن حضرت فرمودند: ای حسین، از این بانوی پرهیزگار بهترین فرزند تو متولّد خواهد شد». آن گاه که در روز پنجم شعبان 36 تا 38 ق این مولود با قدوم مبارکش موجبات شادی خاندان امامت را فراهم ساخت. امام حسین علیه السلام به سبب علاقه فراوانی که به پدر بزرگوارشان داشتند نام او را علی» برگزیدند.

چه بسیار باغ‌ها و قنوات که به دست ایشان برای دیگران آباد یا ایجاد شد. عبادت و سجده او به حدی بود که به زین العابدین و سجاد ملقب شد. از رسول اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده که روز قیامت خطاب می‌شود: کجا است زین العابدین؟» و می‌بینم که فرزندم علی بن الحسین جواب می‌دهد و می‌آید. از امام باقر علیه السلام روایت شده که: پدرم را می‌دیدم که از کثرت عبادت پاهای او ورم کرده، و صورت او زرد، و گونه‌های او مجروح، و محل سجده او پینه بسته بود.»

اگر امام علی علیه السلام می‌گوید: از من بپرسید هر چه می‌خواهید که به خدا قسم تمام وقایع را تا روز قیامت می‌دانم، حضرت سجاد نیز می‌گوید: اگر نمی‌ترسیدم که مردم در حق ما غلوّ کنند، وقایع را تا روز قیامت می‌گفتم.»

حضرت علی بن الحسین علیه السلام در عرصه خدمت به محرومان آنچنان درخشیده، که موجب اعجاب و شگفتی همگان گردید و آنان خواهی، نخواهی دوستدار حقیقی امام سجاد علیه السلام گردیدند . زمانی که تاریکی شب همه جا گسترده می شد و چشمهای مردم به خواب می رفت، آن حضرت اموال موجود خود را از درهم و دینار جمع می کرد و نان و آذوقه را که فراهم کرده بود، برمی داشت و شبانه به منزل محرومان و بینوایان می شتافت . آن حضرت در حالی که صورت خود را پوشانده بود آذوقه ها و هدایا را به دوش می

امام صادق علیه السلام فرمودند: حضرت امام سجاد علیه السلام در شب شهادتش به فرزندش، امام محمد باقر، فرمود: پسرم، برایم آب بیاور تا وضو بگیرم.» امام محمد باقر برخاست و ظرفی آب آورد. امام سجاد فرمودند: این آب برای وضو شایسته نیست،‌ چرا که در آن حیوانی مرده افتاده.» امام باقر چراغی آورد و دید موشی مرده در آن افتاده است. از این رو ظرف آب دیگری برای ایشان برد. امام سجاد فرمود: پسرم! این همان شبی است که به من وعده داده‌اند.» سپس سفارش کرد به شترش که بارها با آن

س از واقعه‌ی کربلا، یزید تصمیم گرفت امام سجاد علیه السلام را نیز از میان بردارد. به همین دلیل در ملاقات‌هایی که در کاخ خود با او و سایر اسرا داشت، منتظر بود از او حرفی بشنود که بهانه‌ای برای قتلش باشد. یک روز امام را به کاخ خود فرا خواند و از او سوالی پرسید. امام در حالی که تسبیح کوچکی را در دستش می‌گرداند، به او پاسخ داد. یزید گفت: چگونه جرأت می‌کنی موقع حرف‌زدن با من تسبیح بگردانی؟» امام فرمود: پدرم از قول جدم فرمود هر کس بعد از نماز صبح، بی‌اینکه با

خیلی‌ها تصورشان این است که با وجود بیماری امام سجاد علیه السلام هرگز سو قصدی به جان ایشان نشد در صورتی که متون تاریخی چیز دیگری روایت می‌کنند. ابن سعد می‌گوید پس از کشته شدن حسین بن علی (علیه السلام)، شمر به سوی علی بن الحسین (علیه السلام) آمد. او بیمار بود و در بستر خوابیده بود. شمر فریاد زد: او را بکشید. یکی از همراهان او گفت: سبحان الله! آیا جوانی را که بیمار است و در جنگ هم شرکت نداشته، بکشیم؟ در این هنگام عمر بن سعد سر رسید و گفت: با این ن و این

اما فارغ از این موضوع طی رخداد کربلا مجموعه اتفاقاتی افتاد که مانع به شهادت رسیدن امام چهارم شیعیان شد. یکی از آن‌ها این بود که گمان می‌کردند بعد از سیدالشهدا حضرت علی اکبر (علیه السلام) به عنوان فرزند ارشد، جانشین امام خواهد بود برای همین بر این باور بودند با به شهادت رساندن ایشان جانشین اباعبدالله را به شهادت رسانده‌اند؛ تا جایی که بعد از واقعه عاشورا وقتی امام سجاد علیه السلام به همراه حضرت زینب سلام الله علی‌ها در دارالاماره حاضر شد ابن زیاد پرسید: این